2005
30
wrz
LATYNOAMERYKAńSKA GUERILLA
Kolumbia, Medellín
Przejechano 4141 km
© Copyright Marta Podleśna
Partyzantka w Ameryce Lacinskiej siega czasow kolonialnych, bedac wowczas forma walki niewolnikow indianskich z konkwistadorami. W wieku XX partyzantka to bunt przeciwko niesprawiedliwosci spolecznej i uzaleznieniu od USA. Guerilla jest alternatywa jednoczaca grupy spoleczne wobec braku perpektyw, represyjnosci politycznej i nierownosci spolecznej. Ta antyrzadowa walka zbrojna prowadzona przez nieregularne oddzialy partyzanckie od lat 50-tych byla charakterystycznym elementem regionu latynoamerykanskiego.
Guerilla wiazala sie bezposrednio i byla wynikiem szerzenia sie marksizmu - leonizmu wsrod lewicowych intelektualistow, dyktatorskiej formy rzadow w wielu krajach regionu opartej na przemocy, represjach i braku posznowania demokratycznych procedur oraz braku perspektyw dla mas, ktore sklonne byly stanac po stronie tych, ktorzy wzywali do walki zbrojnej przeciw dyktaturze. Dla mlodych, bezrobotnych i niewyksztalconych Latynosow wstapienie do oddzialu partyzanckiego bylo sposobem na przerwanie beznadziejnej egzystencji.
Rozkwit latynoamerykanskiej guerilli mial miejsce w latach 50- i 60-tych XX wieku. Zwyciestwo rewolucji kubanskiej w 1959 roku oraz romantyczny wizerunek kubanskiej guerrilli na czele ktorej stal Che Guevara, mialy duze znaczenie dla charakteru guerilli w innych krajach w tamtym okresie. Gdy minely czasy zaangazowania Kuby i panstw socjalistycznych w finansowanie i zbrojenie partyzantow nastapil kryzys w szeregach. W poszukiwaniu zrodla finansowania partyzanci wlaczyli sie w rynek narkotykowy, ktory stwarzal mozliwosci na szybkie zdobycie funduszy potrzebnych na zakup broni i zywnosci. Narcoguerilla powstala w krajach, gdzie uprawiano kokaine czyli glownie w Kolumbii i Peru. Pod koniec lat 70-tych za przyczyna USA zdelegalizowano uprawe lisci koki, nie zwazajac na konsekwencje tej decyzji. Zaznaczyc trzeba, iz w owym czasie narkomania nie byla jeszcze problemem. Tradycje upraw kokainy siegaja 4 tys lat i likwidacja upraw uderzyla w ludnosc tubylcza, ktora miala niewielkie pojecie o skutkach zazywania koki. Rozpoczeto walke z narokohandlem pod przewodnictwem USA, co doprowadzilo do zmilitaryzowania obszarow upraw kokainy i w konsekwencji do dyskryminacji spoleczenstw zamieszkujacych tereny upraw. Do zniszczenia 4 tys ha upraw uzyto broni biologicznej, uniemozliwiajac tym samym uprawe innych roslin i skazujac ludzi na glod i bezrobocie. Wowczas oddzialy guerillas ¨zaopiekowaly sie¨ chlopami. Mieli oni produkowac tzw. paste z lisci koki i 16% ze sprzedazy oddawac partyzantom. W zamian tamci nadzorowali bezpieczenstwo producentow biorac na siebie konsekwencje starc z oddzialami antynarokotykowymi. Chlopi wiec produkowali, partyzanci walczyli i bylo sie tez czym dzielic. W ten sposob powstaly kartele narokotykowe, ktore instalowaly kolejne laboratoria na obszarach opanowanych przez guerille. Tylko tam byli w miare bezpieczni, gdyz wojsko zamiast szukac punktow przetwarzania koki zajete bylo walka z partyzantka. Uklad taki funkcjonowal przez lata i funkcjonuje do dzis na niektorych obszarach, glownie w Kolumbii w przypadku ktorej FARC podporzadkowal sobie tereny ubogie i rozlegle, pozbawione administracji panstwowej. FARC posiada w swym wladaniu stale terytoria i ustala na nich swoj porzadek. Kilka lat temu podczas starc oddzialow FARC z wojskiem w okolicy Media Magdalena zginelo blisko 2 tys. partyzantow. Wowczas FARC przejal 2 tony kokainy jako odszkodowanie. Konflikt pomiedzy narkohandlarzami a partyzantami przyjal taki rozmiar, ze interweniowal m.in Fidel Castro.
Glowne oddzialy guerillos w Ameryce Lacinskiej to:
Kolumbia - FARC (Rewolucyjne Sily Zbrojne), M-19 (Movimiento 19 de Abril)
Peru - SL (Sendero Luminoso zwane Swietlistym Szlakiem), MRTA (Movimiento Revolucionario Tupac Amaru), Czerwony Szlak bedacy odlamem Swietlistego Szlaku
Gwatemala - Ruch Wyzwolenia Narodowego
Salwador - FMLN (Front Wyzwolenia Narodowego)
Chile - MIR (Rewolucyjny Ruch Lewicy) i inne
W drugiej polowie lat 90-tych podpisano umowy pomiedzy rzadem i opozycja w Chile, Nikaragui i Salwadorze. Rozpoczal sie schylek ruchow guerillas. W Gwatemali ruch partyzancki podpisal z rzadem zawieszenie broni. W Peru ok 260 czlonkow MRTA i Swietlistego Szlaku skazano na dozywocie, a prawie 500 zatrzymano w wiezieniach. Pamietamy z relacji TV kilka lat temu akt desperacji czlonkow MRTA, ktorzy przetrzymywali zakladnikow w rezedencji ambasadora Japonii w Limie, chcac tym samym zwrocic uwage spolecznosci miedzynarodowej i udowodnic ze MRTA nadal jest znaczaca sila partyzancka. Kolumbijski ruch M-19 przeksztalcil sie w legalna partie Porozumienie Demokratyczne M-19 i posiada przedstawiciela w parlamencie. Inna kolumbijska guerilla EPL rowniez przeksztalcila sie w partie Nadzieja, Pokoj, Wolnosc. Jedynie rozmowy z FARC zakonczyly sie niepowodzeniami, wzmagajac jedynie akty terroru.
Rola ruchow partyzanckich wobec przemian zachodzacych na kontynencie poludniowoamerykanskim ma coraz mniejsze znaczenie. Partyzantka dziala jeszcze w Peru (MRTA), Swietlisty Szlak i Czerwony Szlak oraz w Kolumbii - FARC. W ostatnich latach zaobserwowoano powstanie tzw. cyberguerilli czyli zjawiska uzywania sieci Internet przez szereg ruchow partyzanckich jako sposob propagowania i obrony swych idei. Po raz pierwszy w Ameryce Lacinskiej uzyto Internetu w celach propagandowych podczas konfliktu w prowincji Chiapas (Meksyk) w 1995 roku. Publikowane komunikaty sprawily, iz konflikt tez zostal szybko dostrzezony przez dziennikarzy i aktywistow. Dalo to mozliwosc stworzenia grup poparcia. Wydarzenia w Limie w grudniu 1996 roku mozna bylo rowniez na biezaco sledzic na stronie www. Poczynania grupy MRTA dzieki listom dyskusyjnym i stronom www bylo tematem nr 1 w tematyce Ameryki Lacinskiej. Mozna sie spodziewac, iz siec Internet dzieki niskim kosztom i ogolnej dostepnosci bedzie coraz czesciej wykorzystywana jako narzedzie propagandy dla ugrupowac partyzanckich.
Partyzantka w Ameryce Lacinskiej siega czasow kolonialnych, bedac wowczas forma walki niewolnikow indianskich z konkwistadorami. W wieku XX partyzantka to bunt przeciwko niesprawiedliwosci spolecznej i uzaleznieniu od USA. Guerilla jest alternatywa jednoczaca grupy spoleczne wobec braku perpektyw, represyjnosci politycznej i nierownosci spolecznej. Ta antyrzadowa walka zbrojna prowadzona przez nieregularne oddzialy partyzanckie od lat 50-tych byla charakterystycznym elementem regionu latynoamerykanskiego.
Guerilla wiazala sie bezposrednio i byla wynikiem szerzenia sie marksizmu - leonizmu wsrod lewicowych intelektualistow, dyktatorskiej formy rzadow w wielu krajach regionu opartej na przemocy, represjach i braku posznowania demokratycznych procedur oraz braku perspektyw dla mas, ktore sklonne byly stanac po stronie tych, ktorzy wzywali do walki zbrojnej przeciw dyktaturze. Dla mlodych, bezrobotnych i niewyksztalconych Latynosow wstapienie do oddzialu partyzanckiego bylo sposobem na przerwanie beznadziejnej egzystencji.
Rozkwit latynoamerykanskiej guerilli mial miejsce w latach 50- i 60-tych XX wieku. Zwyciestwo rewolucji kubanskiej w 1959 roku oraz romantyczny wizerunek kubanskiej guerrilli na czele ktorej stal Che Guevara, mialy duze znaczenie dla charakteru guerilli w innych krajach w tamtym okresie. Gdy minely czasy zaangazowania Kuby i panstw socjalistycznych w finansowanie i zbrojenie partyzantow nastapil kryzys w szeregach. W poszukiwaniu zrodla finansowania partyzanci wlaczyli sie w rynek narkotykowy, ktory stwarzal mozliwosci na szybkie zdobycie funduszy potrzebnych na zakup broni i zywnosci. Narcoguerilla powstala w krajach, gdzie uprawiano kokaine czyli glownie w Kolumbii i Peru. Pod koniec lat 70-tych za przyczyna USA zdelegalizowano uprawe lisci koki, nie zwazajac na konsekwencje tej decyzji. Zaznaczyc trzeba, iz w owym czasie narkomania nie byla jeszcze problemem. Tradycje upraw kokainy siegaja 4 tys lat i likwidacja upraw uderzyla w ludnosc tubylcza, ktora miala niewielkie pojecie o skutkach zazywania koki. Rozpoczeto walke z narokohandlem pod przewodnictwem USA, co doprowadzilo do zmilitaryzowania obszarow upraw kokainy i w konsekwencji do dyskryminacji spoleczenstw zamieszkujacych tereny upraw. Do zniszczenia 4 tys ha upraw uzyto broni biologicznej, uniemozliwiajac tym samym uprawe innych roslin i skazujac ludzi na glod i bezrobocie. Wowczas oddzialy guerillas ¨zaopiekowaly sie¨ chlopami. Mieli oni produkowac tzw. paste z lisci koki i 16% ze sprzedazy oddawac partyzantom. W zamian tamci nadzorowali bezpieczenstwo producentow biorac na siebie konsekwencje starc z oddzialami antynarokotykowymi. Chlopi wiec produkowali, partyzanci walczyli i bylo sie tez czym dzielic. W ten sposob powstaly kartele narokotykowe, ktore instalowaly kolejne laboratoria na obszarach opanowanych przez guerille. Tylko tam byli w miare bezpieczni, gdyz wojsko zamiast szukac punktow przetwarzania koki zajete bylo walka z partyzantka. Uklad taki funkcjonowal przez lata i funkcjonuje do dzis na niektorych obszarach, glownie w Kolumbii w przypadku ktorej FARC podporzadkowal sobie tereny ubogie i rozlegle, pozbawione administracji panstwowej. FARC posiada w swym wladaniu stale terytoria i ustala na nich swoj porzadek. Kilka lat temu podczas starc oddzialow FARC z wojskiem w okolicy Media Magdalena zginelo blisko 2 tys. partyzantow. Wowczas FARC przejal 2 tony kokainy jako odszkodowanie. Konflikt pomiedzy narkohandlarzami a partyzantami przyjal taki rozmiar, ze interweniowal m.in Fidel Castro.
Glowne oddzialy guerillos w Ameryce Lacinskiej to:
Kolumbia - FARC (Rewolucyjne Sily Zbrojne), M-19 (Movimiento 19 de Abril)
Peru - SL (Sendero Luminoso zwane Swietlistym Szlakiem), MRTA (Movimiento Revolucionario Tupac Amaru), Czerwony Szlak bedacy odlamem Swietlistego Szlaku
Gwatemala - Ruch Wyzwolenia Narodowego
Salwador - FMLN (Front Wyzwolenia Narodowego)
Chile - MIR (Rewolucyjny Ruch Lewicy) i inne
W drugiej polowie lat 90-tych podpisano umowy pomiedzy rzadem i opozycja w Chile, Nikaragui i Salwadorze. Rozpoczal sie schylek ruchow guerillas. W Gwatemali ruch partyzancki podpisal z rzadem zawieszenie broni. W Peru ok 260 czlonkow MRTA i Swietlistego Szlaku skazano na dozywocie, a prawie 500 zatrzymano w wiezieniach. Pamietamy z relacji TV kilka lat temu akt desperacji czlonkow MRTA, ktorzy przetrzymywali zakladnikow w rezedencji ambasadora Japonii w Limie, chcac tym samym zwrocic uwage spolecznosci miedzynarodowej i udowodnic ze MRTA nadal jest znaczaca sila partyzancka. Kolumbijski ruch M-19 przeksztalcil sie w legalna partie Porozumienie Demokratyczne M-19 i posiada przedstawiciela w parlamencie. Inna kolumbijska guerilla EPL rowniez przeksztalcila sie w partie Nadzieja, Pokoj, Wolnosc. Jedynie rozmowy z FARC zakonczyly sie niepowodzeniami, wzmagajac jedynie akty terroru.
Rola ruchow partyzanckich wobec przemian zachodzacych na kontynencie poludniowoamerykanskim ma coraz mniejsze znaczenie. Partyzantka dziala jeszcze w Peru (MRTA), Swietlisty Szlak i Czerwony Szlak oraz w Kolumbii - FARC. W ostatnich latach zaobserwowoano powstanie tzw. cyberguerilli czyli zjawiska uzywania sieci Internet przez szereg ruchow partyzanckich jako sposob propagowania i obrony swych idei. Po raz pierwszy w Ameryce Lacinskiej uzyto Internetu w celach propagandowych podczas konfliktu w prowincji Chiapas (Meksyk) w 1995 roku. Publikowane komunikaty sprawily, iz konflikt tez zostal szybko dostrzezony przez dziennikarzy i aktywistow. Dalo to mozliwosc stworzenia grup poparcia. Wydarzenia w Limie w grudniu 1996 roku mozna bylo rowniez na biezaco sledzic na stronie www. Poczynania grupy MRTA dzieki listom dyskusyjnym i stronom www bylo tematem nr 1 w tematyce Ameryki Lacinskiej. Mozna sie spodziewac, iz siec Internet dzieki niskim kosztom i ogolnej dostepnosci bedzie coraz czesciej wykorzystywana jako narzedzie propagandy dla ugrupowac partyzanckich.
Komentarze (0)
Zasoby: 
34.260 
22.042 
1.100.536 
3.423 
